امروزه در اقصی نقاط کشورمان و حتی فراتر از آن در سطح گستردهای از جهان، تنها با فشردن یک دکمه امکان دریافت صدا و تصویر آنهم با کیفیت مطلوب و پسندیده و مطابق با استانداردهای پذیرفته شده و از رسانههای مختلف با گویش ها و فرهنگ های متفاوت قابل دسترسی و دریافت است.
گفت وگو با مدیران فرستندههای رادیویی و تلویزیونی
چند روایت معتبر از برپایی دکل ۲۷۶ متری ایستگاه رادیویی گلدسته
امروزه در اقصی نقاط کشورمان و حتی فراتر از آن در سطح گستردهای از جهان، تنها با فشردن یک دکمه امکان دریافت صدا و تصویر آنهم با کیفیت مطلوب و پسندیده و مطابق با استانداردهای پذیرفته شده و از رسانههای مختلف با گویشها و فرهنگهای متفاوت قابل دسترسی و دریافت است. این موضوع در خصوص نقش و وظیفه هر رسانه با توجه به استقبال و درصد تقاضای مخاطبان و شیوه برنامهسازی آن متغییر و از فناوریهای گوناگونی بهره میبرد. در این میان حوزه پراکنده جمعیت و اوضاع جغرافیایی هر سرزمین، موضوعاتی است که در طراحی و انتخاب شیوه و روش سیگنالرسانی تاثیر بسزایی دارد.
همچنین باید افزود که هرچه زمان پیش میرود نه تنها اقبال از رادیو و تلویزیون کاهش نیافته، بلکه تقاضای بیشتری برای دریافت و دسترسی به آن وجود دارد که این مهم میطلبد تا با شیوههای گوناگون و استفاده از فناوریهای جدید و گاه بهروز، خلاقیتهای خودجوش و خودخواسته مطالق با معیارهای پذیرفته شده رسانهای بهکمک بیاید و کار را تسهیل کند. لذا به مناسبت برافراشتن دکل جدید ایستگاه رادیویی گلدسته برآن شدیم تا با مدیرکل و مدیران اداره کل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی گفتوگو کنیم که تقدیم محضر شما میشود.
مأموریت انتشار پایدار و مناسب سیگنالهای رادیویی و تلویزیونی در نقاط هدف
مهندس محمدعلی غفوریان، مدیرکل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی در خصوص مأموریت اداره کل خود با توجه به ساختار سازمانی جدید گفت: این اداره کل مأموریت دارد تا نسبت به انتشار پایدار و مناسب سیگنالهای رادیویی و تلویزیونی در نقاط هدف (برونمرزی، درونمرزی) اقدام کند. بهعبارتدیگر مسئولیت طراحی، توسعه، بهرهبرداری و نگهداشت پوشش رادیویی و تلویزیونی در باندهای فرکانسی در اختیار سازمان به عهده این اداره کل است که در حوزه رادیویی شامل رادیو AM باهدف پوشش جمعیتی کشور، رادیو موجکوتاه باهدف پوشش برونمرزی، رادیو FM برای پوششهای جمعیتی و جادهای و در آخر حوزه پوشش تلویزیونی دیجیتال است که با پنج بسته دیجیتال و باهدف پوشش 100 درصدی جمعیت کشور صورت میپذیرد.
وی به نحوه چیدمان بستههای تلویزیونی که در پنج بسته و با اسم TS های 1 تا 5 میشناسیم هم اشاره کرد و بستههای 2 و TS1 را محل قرارگرفتن برنامههای تلویزیونی باکیفیت پخش SD همراه با شبکههای رادیویی دیجیتال دانست که هماکنون بیش از 5300 ایستگاه در گستره کشورمان با پوششی حدود 5/98 درصد این وظیفه را برعهده دارند.
وی افزود: بهمنظور تحت پوشش قراردادن 5/1 درصد باقیمانده که عمدتاً در مناطق بسیار کمجمعیت و زیر 20 خانوار هستند نیازمند احداث بیش از 1000 ایستگاه و تجهیز حدود 1400 ایستگاه دیگر هستیم که در برنامههای عمرانی پیشروی سازمان لحاظ شده و بهمرور زمان عملیاتی خواهدشد.
غفوریان همچنین در خصوص بستههای TS3 و TS4 که حاوی برنامههای باکیفیتHD و همچنین رادیوهای نماست، گفت: پیشازاین، فرستندهها تنها در ایستگاههای مراکز استانها و برخی از ایستگاههایی که جمعیت بیشتری را تحت پوشش قرار میدهند نصب شدهبود که البته برخی از آنها، تبدیلی از آنالوگ به دیجیتال هستند و قدرت کمتری دارند، لذا تلاش کردیم تا با اجرای مرحله آزمایشی که بهتازگی محقق شده، برنامه بلند مدتی را بهمنظور تحت پوشش قراردادن کل کشور تدوین کنیم. غفوریان همچنین به بسته TS5 که شبکه فراتر(4K) را میزبانی میکند اشاره کرد که در حال حاضر بهصورت محدود و آزمایشی در مراکز استانها قابل دریافت است.
مدیرکل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی پوشش برنامههای رادیویی FM را در دو بسته سراسری و محلی دستهبندی کرد که در حال حاضر شامل 10 برنامه اصلی و 7 برنامه رادیو جمعیتی است. همچنین دو رادیو بینالمللی نیز در سطح تهران و برخی از شهرها در حال انتشار هستند. وی در خصوص پوشش رادیویی AM نیز هدف سازمان صداوسیما را پوشش جغرافیای کشور از طریق امواج رادیویی موج متوسط رادیو ایران و رادیو استانی هر یک از مراکز در جغرافیای کشور دانست و افزود: علاوه بر موارد فوق از طریق این رادیوها پوششهای رادیو پیام، تلاوت، فرهنگ و معارف نیز در محدوده استان تهران و استانهای همجوار در طول روز و کل کشور در طول شب پوشش دادهمیشود.
غفوریان در خصوص ماهیت و ساختار رادیوهای AM و FM و تفاوتهای آنها نیز گفت: اساس کار فرستنده و گیرنده رادیویی به طور خلاصه سوارکردن اطلاعات صدای گوینده بر روی امواج الکترومغناطیس و در گیرنده هم پیادهکردن اطلاعات صدا از امواج الکترومغناطیس و پخش آن پس از تقویت از بلندگوی رادیو است.
وی ادامه داد: اطلاعات صدا بر روی امواج الکترومغناطیس به دو روش زیر سوار میشوند: اول، سوارکردن اطلاعات بر روی دامنه موج (AM) Amplitude Modulation که در این روش متناسب با تغییرات صدای گوینده دامنه موج الکترومغناطیس تغییر میکند و محدوده فرکانس آن شامل 526~1606 KHz است؛
دوم، سوارکردن اطلاعات بر روی فرکانس موج (FM) Frequency Modulation که در این روش متناسب با تغییر صدای گوینده، فرکانس موج تغییر میکند و محدوده فرکانسی آن 86~108 MHz است.
مدیرکل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی افزود: به زبان ساده ازآنجاکه در انتقال اطلاعات به روش FM نیاز به وجود دید مستقیم مابین گیرنده و فرستنده است، لذا فرستندههای FM در ایستگاههای تلویزیونی نصب میشوند که پوشش محدودتری نسبت به رادیو AM دارد. البته پخش صدای FM با توجه به کیفیت مناسب صدا، گستردگی پوشش، سادگی نسبی فرستنده و ارزانی قیمت گیرندههای آن، از محبوبترین وسایل ارتباطجمعی در دنیا محسوب میشود. از سوی دیگر رادیوی AM نیز چون نیاز به دید مستقیم با گیرنده از ایستگاه وجود ندارد، لذا مساحتهای بزرگتر جغرافیایی از یک شهرستان کامل تا کل کشور را میتواند تحت پوشش قرار دهد. ذکر این نکته ضروری است که پوشش رادیوی AM در طول روز از طریق امواج زمینی و در شب از طریق امواج آسمانی صورت میپذیرد، بنابر این پوشش رادیوی AM در طول شب گستردهتر از روز است.
غفوریان در خصوص اقبال عمومی به رادیوی دیجیتال و آینده آن نیز به رادیوهای دیجیتال مانند DRM، DRM+ و DAB+ بهعنوان رادیوهای دیجیتال معروف و مطرح در کشورمان اشاره کرد و گفت: این رادیوها در مرحله طرحهای پایلوت اجرا شدهاست، ولی در نهایت اقبال جهانی مشابه فناوری تلویزیون دیجیتال نداشت و در حد پایلوت باقی ماند و رادیوهای اینترنتی نیز در ایام اخیر بهسرعت درحال توسعه هستند که مقتضی است توسط متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بررسی و توضیح دادهشود.
وی درباره سنکرونسازی در رسانه ملی گفت: بهمنظور بهبود پوشش، کاهش قدرت و توان مصرفی فرستندهها و صرفهجویی در مصرف انرژی و همچنین راحتی مخاطب به جهت ثابتبودن فرکانس رادیو ایران در کل کشور و عدم نیاز به تغییر موج رادیو، کار یکسانسازی بر روی فرکانس 558 کیلوهرتز اجرا شد که پوشش جغرافیایی بالغ بر97درصد کل کشور را در بر میگیرد. در این روش تمام فرستندههای رادیو ایران دارای همزمانی در فرکانس کار و صدای ورودی خود هستند، بهگونهای که مخاطب متوجه تغییر ایستگاه دریافتکننده صدا ضمن جابهجایی از محدوده پوششی یک ایستگاه و ورود به محدوده پوششی ایستگاه مجاور نخواهدشد. این کار و اتفاق را سنکرونسازی میگویند که توسط شرکت داخلی، طراحی، ساخت و مورد بهرهبرداری قرار گرفتهاست.
مدیرکل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی همچنین مزایای این طرح را چنین برشمرد: کاهش کانالهای اشغال شده در باند که منجر به افزایش کیفیت در طراحی میشود، امکان استفاده از کانالهای خالی شده برای پخش برنامههای دیگر یا دیجیتال، پوشش شبکه سنکرون پایداری بیشتری دارد، در هنگام شب، خاموشی یک فرستنده میتواند با پوشش شبانه سایر فرستندههای شبکه جبران شود، عدم نیاز به تغییر فرکانس گیرنده هنگام جابهجایی در شبکه (خصوصاً رضایت شنوندگان در حال سفر)، دریافت سیگنال از فرستندههای دیگر در صورت قطع فرستنده محلی در مناطق همپوشان، افزایش نسبی پوشش، امکان کاهش قدرت فرستندهها ضمن حفظ پوشش، کاهش هزینههای نگهداری (به علت کاهش قدرت کلان پخش) و قابلیت افزایش سطح سیگنال دریافتی در مناطق جمعیتی و مهم با نصب فرستنده محلی سنکرون.
غفوریان در پایان به موضوع آیندة پیش روی رادیو اشاره کرد و گفت: برنامه سازمان صداوسیما در حوزه فناوری انتشار زمینی رادیویی، نگهداشت و بهرهبرداری از ایستگاهها و فرستندههای موجود رادیو AM و موجکوتاه و توسعه رادیوهای FM بستههای سراسری و جمعیتی است.
روند طراحی، احداث و شکلگیری یک ایستگاه رادیویی
مهندس طاهری، مدیر فرستندههای رادیویی نیز در باره طراحی، احداث و شکلگیری یک ایستگاه رادیویی گفت: بهمنظور تأمین پوشش رادیویی موج متوسط، ابتدا باید یک دید کلی شبکهای از ایستگاههای فرستنده بهصورت گسترده و با درنظرگرفتن نیازهای پوشش کشور، همراه با مسائل و محدودیتهای مربوطه در انتخاب محل ایستگاه، انتخاب فرکانس، انتخاب توان فرستنده و آرایش آنتن و تمام مسائل فنی و اقتصادی مربوط به هر پارامتر ایستگاه طراحی شود که نکته حائز اهمیت این است که طراحی شبکه رادیویی موج متوسط بعد از اختصاص فرکانس و بررسی بینقص بودن فرکانس مشخص شده و به پشتوانه فنی در GE75(کمیسیون ژنو 75)، اقدام به ثبت فرکانس مربوطه میکند که در مواردی با توجه به حساسیت فرکانس، هماهنگیهای مربوطه با کشورهای همسایه صورت میپذیرد، همانند اقداماتی که بهمنظور فرکانس 558KHZ رادیو سراسری صورتگرفت.
طاهری در خصوص موضوعاتی همچون انتخاب فرکانس، قدرت فرستنده، طول آنتن و... نیز افزود: با توجه به رابطه برد فرستنده و پوشش ایستگاه با فرکانس و همچنین اثر تداخلی ایستگاهها بر یکدیگر و با درنظرگرفتن یک فرکانس خالی مجاز و تأثیر فرکانس بر مؤلفههای هزینهای انتخاب فرکانس صورت میپذیرد. باید توجه داشت که فرکانسهای پایینتر باند هزینه اجرای بالاتری دارند. همچنین انتخاب قدرت فرستنده بر اساس شدت میدان موردنیاز است و برای انتخاب نوع و طول آنتن بر اساس شدت میدان و مسائل مربوط به پترن و پوشش شبانه خواهدبود.
این مدیر فرستندههای رادیویی در خصوص انتخاب محل ایستگاه و شرایط آن نیز موضوعات متفاوتی را مطرح کرد و گفت: هدایت زمین (نزدیک بودن به دریا، دریاچه و زمینهای نمکی) از این جمله است که با توجه به فرکانس انتخابی و مشخصشدن منطقه هدف و طول آنتن برای پوشش مناطق موردنظر، مساحت زمین موردنیاز با شرایط مناسب اعلام میشود. موارد اقتصادی از قبیل هزینه زیرساخت آب و برق و...، و رعایت فاصله از شهر به دلیل تأثیر تشعشعات RF بر محیط پیرامون نیز در نظر گرفتهمیشود.
از طاهری در خصوص انواع فرستندههای رادیویی در کشورمان و اینکه هر کدام پوششدهنده چه نوع رادیویی است، پرسیدم که در پاسخ گفت: فرستندهها و ایستگاههای رادیویی را از چند جهت میتوان دستهبندی کرد: اول، فرستندههای AM موج متوسط ویژه پوشش داخلی و مناطق و کشورهای خارجی مجاور مرزی کشور؛ دوم، پوشش AM موجکوتاه یا برد بلند ویژه پوشش برونمرزی کشورهای دور و نزدیک.
وی ادامه داد: دستهبندی دیگر مربوط به نوع فناوری ساخت فرستندهها به شمار میرود که شامل فرستندههای لامپی و فرستندههای ترانزیستوری است. فرستندههای لامپی قدیمی با بازده پایین طول عمر نسبتاً خوبی دارند، اما فرستندههای ترانزیستوری علاوه بر بازده بالاتر، هزینه ساخت و نگهداری پایینتری دارند که امکان ساخت فرستنده با توان خیلی پایین با فناوری ترانزیستوری راحتتر است و در ابعاد کوچکتر انجام میشود.
مدیر فرستندههای رادیویی در خصوص اساس طراحی یک موج رادیویی و چگونگی راهاندازی آن نیز افزود: انتخاب فرکانس برای پخش بر اساس شدت میدان موردنیاز پوشش منطقه است که اولاً باید منطبق بر طرح GE75 باشد و ثانیاً اولویت انتخاب با فرکانسی است که بزرگترین طولموج و کمترین تداخل را داشته باشد (حالت بهینه خالی بودن فرکانس موردنظر است). البته در انتخاب فرکانس مالکیت و ثبت فرکانسی و مسائل اقتصادی از قبیل طول دکل و بحث پوشش شبانه و تداخلات فیدینگ و هماهنگی با کشورهای دیگر نیز باید در نظر گرفتهشود.
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به قدمت رادیو نسبت به تلویزیون و سابقه طولانیتر آن، قدیمیترین ایستگاه رادیویی کشورمان کجاست و آیا فعالیتی دارد، گفت: اصولاً فناوری ساخت و بهرهبرداری فرستندههای اولیه، فرستندههای رادیویی موجکوتاه بود که به دلیل نوع پوشش، بعد از راهاندازی ایستگاههای اولیه جمعآوری شد و فرستندههای موج متوسط مورد بهرهبرداری قرارگرفت. اولین ایستگاه رادیویی کشور با فناوری موجکوتاه در سال 1319 در تهران و محدوده بیسیم قصر سابق (پل سیدخندان فعلی) راهاندازی شد و بعداً به فرستنده موج متوسط تغییر یافت و نهایتاً ایستگاه در دهه 80 از داخل شهر جمعآوری شد. در تبریز نیز در سال 1326 فرستنده موجکوتاه داخلی راهاندازی شد که آنهم جمعآوری شد.
ذکر این تضویح لازم است که ایستگاه رادیویی گرگان در سال 1332 بهعنوان رادیو ارتش با فرستنده لامپی 400 واتی موجکوتاه افتتاح شد. در سال 1338 به یک کیلووات افزایش قدرت دادهشد و از سال 1345 با فرستندهای 10 کیلووات همچنان بهعنوان قدیمیترین ایستگاه رادیویی کشور همچنان فعال است. ایستگاه رادیویی اهواز (بیتالمقدس فعلی) بهعنوان دومین ایستگاه رادیویی فعال کشور در سال 1336 با نصب فرستندههای لامپی 400 واتی شروع به کار کرد و در سال 1351 به 400 کیلووات تغییر داده شد که از سال 1382 تاکنون نیز با تغییر فرستندهها از لامپی به ترانزیستوری 400 کیلووات ساخت داخل با پخش برنامههای صدای استانی در حال فعالیت است.
مدیر فرستندههای رادیویی در ادامه از راهاندازی دکل فرستنده رادیویی گلدسته پس از وقفهای کوتاه و از سرگیری پخش برنامه رادیو سراسری ایران، رادیو تهران، رادیو تلاوت و رادیو پیام روی فرکانسهای 558 کیلوهرتز،1332 کیلوهرتز،900 کیلوهرتز و 1188 کیلوهرتز از این ایستگاه خبر داد و گفت: دکل جدید در ایستگاه رادیویی مذکور مربوط به فرکانس رادیو سراسری فرکانس KHZ 558 است که پوشش جغرافیایی بالغ بر 40 درصد کشور را برعهده دارد. طاهری شرکتهای ایرانی را در حوزه ساخت فرستندههای رادیویی موج متوسط و تجهیزات جانبی آن و نیز بومیسازی آنها توانمند خواند و تحریمها را تنها عاملی برای افزایش قیمتها و هزینهها دانست.
جزئیات آخرین احداث دکل رادیویی
یک ایستگاه رادیویی یا تلویزیونی بدون داشتن دکل و تعلقات ویژه آن عملاً بدون کاربرد است، لذا در ادامه این گفتوگو با مهندس حنیفه، مدیر نگهداری دکل اداره کل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی صحبت کردیم. وی به این سوال که چه تفاوتی میان دکل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی وجود دارد، اینگونه پاسخ داد: در ساخت دکلها عموماً از سازههای فولادی استفاده میشود و بخش بسیار مهمی که باید به آن دقت کرد در نوع انتشار سیگنال است. دکلهای رادیویی سه بخش دارند: بیس دکل، سازه دکل و مهاری دکلهای رادیویی.
وی افزود: ابتدا فونداسیون بیس دکل ایجاد میشود، بعد چینی دکل که از آلیاژ خاصی ساختهشده روی فونداسیون نصب میشود که بر حسب وزن و ارتفاع و قطر دکل، قطر و طول چینی بیس تغییر میکند. بعد از نصب بیس، قطعات دکل رادیویی بهصورت 6 یا 8 متر مونتاژ میشود که عموماً به آن، بخش یا سکشن میگویند. سکشنها یکبهیک روی بیس نصب میشوتد و ارتفاع دکل بالا میرود. در ارتفاع خاصی از دکل سکشنها با بافت فولادی در سه جهت با زاویه 120 درجه از هم برای استحکام مهار میشوند.
وی اضافه کرد: در دکلهای رادیویی، خود دکل کار انتشار را انجام میدهد و در تمام موارد دکلهای رادیویی باید بر روی زمین مسطح نصب شوند و از افراد متخصص و فنی استفاده شود. حساسیت نصب این نوع دکلها بسیار بالاست و در صورت بروز هرگونه اشتباه محاسباتی، حادثهای بسیار ناگوار پیش خواهدآمد.
حنیفه ادامه داد: در دکلهای تلویزیونی نیز از سازههای فولادی استفاده میشود با این تفاوت که این نوع دکلها بهصورت خود ایستا هستند و ساختار بسیار متفاوتی با دکلهای رادیویی دارند. در این نوع دکلها کار انتشار را دکل انجام نمیدهد، بلکه توسط آنتنهای فرستنده VHF – UHF – FM که بر روی دکلهای تلویزیونی نصب میشود کار انتشار صورت میپذیرد. برای نصب و راهاندازی این نوع دکل و آنتن نیز همانند دکل رادیویی باید از افراد متخصص و فنی استفادهشود.
مدیر نگهداری دکل اداره کل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی همچنین به زحمت زیاد و مشکلات کار همکارانش در حوزه دکل پرداخت و افزود: در اینجا باید گفت که نیروهای تلاشگر دکلبند تلویزیونی و رادیویی یکی از سختترین و خطرناکترین کارهای موجود در جامعه انسانی را انجام میدهند که متأسفانه بههیچعنوان سختی آن لحاظ نمیشود. شایان ذکر است، تمام آنتنهای نصبشده بر روی دکل تلویزیونی توسط فیدر مخصوص به آنتنها نصب میشود که این مورد هم سختی کار را چندین برابر میکند.
وی معیارهای ویژه برای راهاندازی دکل رادیویی را چنین برشمرد: معمولاً برای نصب آنتن رادیویی ابتدا فرکانسی که قرار است در آن انتشار صورت گیرد معیّن میشود. آنگاه بر اساس آن، ارتفاع مناسب آنتن برای بهترین پوشش که معمولاً لاندادوم (طول موج) است تعیین میشود و سپس با توجه به توانی که میخواهیم انتشار صورت پذیرد و گین مورد نظرمان از آنتن، عرض دکل (حداکثر تا 5/1 متر) را تعیین میکنیم. در نهایت با توجه به آنتن طراحی شده در طول و عرض بهدستآمده، نیاز به ایجاد فوندانسیون مناسب برای آنتن و مهاریها با رعایت قوانین مکانیکی و سازهای داریم.
مدیر نگهداری دکل اداره کل فرستندههای رادیویی و تلویزیونی واژه مهاری و کاربرد آن را چنین توضیح داد و تصریحکرد: با توجه به اینکه در بخش رادیویی AM خود دکل بهعنوان آنتن عمل میکند و کل وزن آنتن بر روی ایزولاتور بیس (یک نوع عایق چینی که مانع از اتصال الکتریکی زمین و دکل میشود) قرار دارد، بهمنظور ایستایی و به لحاظ سازهای باید آنتن بهصورت کاملاً عمود نسبت به زمین روی بیس قرار گیرد و از هرگونه آسیب و اختلال مصون باشد. بدین منظور از رشتههای فولادی درهمتنیده در ابعاد مختلف با قابلیت تحمل کشش مختلف در سه جهت استفاده میشود که این رشتههای فولادی، مهاری نامیده میشوند.
حنیفه آخرین احداث دکل رادیویی را مربوط به ایستگاه تهران دانست که 276 متر ارتفاع دارد و در تکمیل آن افزود: آخرین مورد نصب دکل رادیویی دکل 276 متری رادیویی ایستگاه گلدسته در استان تهران بود. دراینخصوص ابتدا محاسبات دقیق دکل صورتگرفت، سپس لوازم موردنیاز همچون نبشیهای دکل لولهها، لگ، مهاریها، پیچ و مهرهها، ایزلاتورها، شیگیلها، مهاری موقت و مهاری ثابت تعیین شد. پس از محاسبات دقیق، نوع دکل، ارتفاع و قطر آن و همچنین نوع پوشش، کار آغاز میشود. ابتدا همبندی اتصالات نبشی شیگیلها و لولهها جهت تشکیل یک بخش شش متری آغاز شد و پس از اتمام و ساخت آن، نصابان به تمیزکاری بخش ساخته شده پرداختند و در ادامه رنگآمیزی دقیق آن توسط رنگ اپکسی صورت گرفت.
وی ادامه داد: در انتها سکشن شش متری بر روی ایزلاتور بیس که یک نوع چینی با آلیاژ خاص است، نصب و سکشن فوق با مهار موقت در جای خود ثابت شد. در مراحل بعدی کار، نیروها طبق برنامه شروع به ساخت سکشن بعدی کردند و طبق موارد بالا، کارهای مونتاژ، تمیزکاری، رنگآمیزی و نصب روی سکشن صورتگرفت. برای نصب هر سکشن باید از دستگاه وینچ و جیمپول استفاده کرد که تأکید میکنم کار بسیار طاقتفرسا و سختی است. با تلاش نیروهای دکلبند به مدت یک ماه، دکل 276 متری با لطف و عنایت خداوند طبق محاسبات دقیق در جای خود نصب شد و هماکنون نیز در حال بهرهبرداری است.